Dit weekend in de NRC: twee pagina’s over woonoverlast door Airbnb in Amstelveen. We wonen onder de ‘rook van Amsterdam met alle lusten en ook lasten. Journaliste Mirjam Remie ging met me mee op pad tijdens een controle bij verschillende woningen. Hieronder haar verslag.
Hoe dichter bij Amsterdam, hoe erger het wordt
Ook Amstelveen krijgt te maken met problemen door vakantieverhuur via sites als Airbnb. Beleid is er nog niet. „Schat, de wethouder staat voor de deur!”
In Amsterdam ziet de strijd tegen illegale vakantieverhuur er zo uit: gemeentelijke handhavers, in gezelschap van de brandweer, bellen in alle vroegte aan bij een vermeend illegaal hotel in de hoop toeristen aan te treffen. Ze ondervragen hen en binnen maken ze foto’s en aantekeningen. Een jurist van de gemeente ontvangt dit ‘bewijs’ en beslist diezelfde ochtend of er genoeg grond is voor directe sluiting van het pand – als het brandonveilig is – of voor een boete – als een huis wordt onttrokken aan de woningmarkt doordat er altijd toeristen slapen.
In Amstelveen gaat het zo: „Schat, de wethouder staat voor de deur!”„Dag meneer, mevrouw, Herbert Raat, van de gemeente Amstelveen. We hebben geconstateerd dat het huis naast u is verhuurd aan toeristen. Hebben jullie daar last van?” Zij: „Nou. De wietdampen kwamen door de ramen heen.” Hij: „Er waren grote groepen, soms wel twaalf man. Jongens van achttien. Vrijgezellenfeesten. Vreemde taferelen: drank, drugs.” „We zitten er bovenop”, zegt Raat. „We werken aan beleid.” Hij geeft zijn kaartje: „Bel me als er iets is!”
Twee gemeentelijke handhavers nemen van buiten de situatie op bij het naastgelegen pand, waar al eerder een boete was opgelegd. Dan vertrekken ze naar het volgende adres. Het verhuren van woonhuizen aan toeristen via sites als Airbnb is sinds ruim een jaar flink in opmars in Amstelveen. De problemen verspreiden zich van Amsterdam naar deze buurgemeente, een relatief grijze en rijke plaats met zo’n 90.000 inwoners. Sinds vorig jaar wordt wethouder Herbert Raat (wonen, VVD), „overspoeld” met telefoontjes en mailtjes van bezorgde bewoners, vertelt hij in zijn auto op weg naar het volgende adres. „Ze spreken me aan bij de bakker en op het schoolplein. Bewoners ervaren overlast en maken zich zorgen over verloedering in hun straat.”
Voor toeristen die een grotere schaal gewend zijn, is de afstand tussen Amstelveen en Amsterdam – maximaal een uur met openbaar vervoer – een peulenschil. Kamers zijn ook iets goedkoper: in juli 2016 gemiddeld 114 euro in plaats van 123, blijkt uit een NRC-overzicht van alle Airbnb-adressen in Nederland. Hier zien de gevolgen van vakantieverhuur er anders uit dan in de Amsterdamse binnenstad. Illegale hotels zitten in Amstelveen niet in smalle, oude panden, maar in keurige jaren-70-woningen in rustige woonwijken. Rolkoffers langs verzorgde voortuintjes met vers geknipte heggen. Witte, anonieme gordijnen naast strak geverfde kozijnen met fotolijstjes of bloempotten voor het raam.
„Dit is nieuw voor ons”, zegt Raat, die af en toe meegaat met de twee ambtenaren om de omwonenden een hart onder de riem te steken. Ze trekken langs huizen die ze hebben opgespoord via Airbnb-advertenties, om een beeld te krijgen van wat er speelt. Anders dan in Amsterdam, waar je je huis zestig dagen per jaar mag verhuren, heeft Amstelveen nog geen regels voor vakantieverhuur. Een voorstel voor beleid gaat dit voorjaar naar de gemeenteraad.
Een van de opties die Raat voor zich ziet is vakantieverhuur alleen toe te staan in bepaalde delen van Amstelveen. Zolang er geen regels zijn, is vakantieverhuur in principe verboden op basis van de bestemmingsplannen. De meeste Amstelveense panden die op Airbnb staan, vind je in het noorden. „Hoe dichter bij Amsterdam”, zegt Raat, „hoe erger het wordt.” Aanbieders zijn veelal bewoners die hun huis verhuren als ze op vakantie zijn.
Volgens de wethouder zijn er ook beleggers die panden opkopen om ze met een zo hoog mogelijk rendement te verhuren. Zo heeft de eigenaar van huis dat hij zojuist bezocht zo’n vijftig woningen Amstelveen. Zelf woont die in Het Gooi. „Je huis verhuren aan toeristen is best een leuk idee, maar als gemeente wil je dat verdienmodel buiten de deur houden”, zegt Raat. Zo is laatst een fikse boete opgelegd aan eigenaren van een nieuwbouwwoning in Westwijk: 50.000 euro. Een ‘zelfbewoningsclausule’ in het koopcontract schreef voor dat de bewoners er ten minste achttien maanden zelf moesten wonen – maar het huis werd direct verhuurd.
De gemeente gebruikte het privaatrecht om op te treden. Bij vakantieverhuur is dat het bestemmingsplan of de Woningwet. „Je wilt dat woningen voor bewoners blijven”, zegt Raat. „En het gaat om het recht van de eigenaar: veel mensen hier hebben een koophuis, dan wil je geen troep voor de deur.” Het volgende adres waar de ambtenaren langsgaan, is een villa aan het Broersepark.
Het huis staat te koop en is net opgeknapt; de voordeur ruikt naar verf. Er hangen camera’s en achter het raam staan rolkoffers. Raat belt aan bij de buren. „Het is constant verhuurd”, zeggen zij hem. „De auto’s komen uit heel Europa. Soms zitten er meerdere gezinnen tegelijkertijd.” De eigenaar van het huis, weet de buurman, woont in Almere en heeft een bouwbedrijf gehad. En de woningmarkt stáát al zo gigantisch onder druk, verzucht Raat, terwijl hij een A4’tje met de plattegrond van Amstelveen in zijn hand houdt. Overal staan rode Airbnb-stipjes.
Premier Rutte riep 2,5 jaar geleden op: koop een huis, koop een auto, dan komt het weer goed met de economie. Raat: „Wie dat toen gedaan heeft, is nu 1,5 ton rijker. De vierkantemeterprijs is enorm gestegen.” Vooral appartementen van rond de 250.000 euro doen het goed in Amstelveen, zegt Judith de Jong van makelaarskantoor Voorma en Millenaar. In één jaar tijd zijn de prijzen 20 tot 25 procent gestegen. „Ze worden gekocht voor de verhuur, aan burgers of expats. Door particulieren, maar ook door professionele partijen in onroerend goed.” Ook families die een huis zoeken van 5 tot 8 ton wijken uit naar Amstelveen nu dat in Amsterdam lastiger te vinden is.
Amstelveen is altijd geliefd geweest, volgens De Jong. „Stabiele markt, vrij hoge prijzen.” De gemeente ligt dicht bij Schiphol, bij het Amsterdamse Bos, bij de Zuidas. Er is een internationale school, er zijn bedrijven als KPMG, Canon en Mitsubishi. Het is de populairste expatgemeente van Nederland. 17 procent van de inwoners heeft een niet-Nederlands paspoort: vooral Indiërs, werkzaam in de ICT.
Ook dát ontwricht de woningmarkt, laat Raat zien in een straat waar de helft van de huizen keurig in de verf staat en de andere helft schuilgaat achter groezelige, gesloten gordijnen en verwaarloosde voortuinen. Die laatste helft is van een aantal Indiërs, dat de huizen heeft opgekocht, schotten heeft geplaatst en zo tot vijf landgenoten per huis kwijt kan. Niet illegaal, maar onwenselijk, vindt Raat, omdat de buurt erdoor verloedert. De vraag is: hoe houd je de balans? Waar kun je allemaal in voorzien?
„Je kunt niet iederéén huisvesten.” Amsterdamse verschijnselen, zegt Raat, waaien nu eenmaal over naar Amstelveen. Dat gold voor de recente liquidatiegolf onder criminelen en het geldt voor de gespannen woningmarkt en de populariteit van vakantieverhuur. „Ontwikkelingen trekken zich niks aan van gemeentegrenzen.”
Zie voor het oorspronkelijke bericht: HerbertRaat.com
Geen opmerkingen:
Een reactie posten