Bron: AmstelveenDichtbij door André Gerritsen over een andere aanpak in Amstelveen - Het gemeentebestuur van Amstelveen gaat de komende jaren een grote omslag maken in de wijze waarop de stad wordt bestuurd. In plaats van de gemeente als één geheel te beschouwen, komt de nadruk de komende jaren te liggen op het besturen op specifiek wijkniveau.
Volgens het huidige college is het de enige mogelijkheid om Amstelveen de aankomende 50 jaar economisch en sociaal aantrekkelijk te houden. 'De grenzen van uitbreiding zijn voor Amstelveen letterlijk bereikt en dat behoeft een andere aanpak. We worden veel meer een beheergemeente en dat betekent dat een andere manier van besturen noodzakelijk is,' stelt wethouder Herbert Raat (VVD).
Wijkanalyses
'Amstelveen heeft dit jaar het 50-jarig bestaan gevierd, de koning is geweest. Het is nu echt tijd om de balans op te maken. We moeten niet zelfgenoegzaam achter over hangen omdat het nu in veel delen in Amstelveen prima toeven is. Op basis van specifieke wijkanalyses moeten we problemen benoemen en daarmee aan de slag gaan.'
Balans herstellen
Een aantal buurten in Amstelveen heeft volgens het college van B en W de komende jaren meer aandacht nodig, omdat in die wijken de sociale en economische balans verstoord is geraakt. Om dit goed in kaart te krijgen is opdracht gegeven om een sociale kaart van Amstelveen te maken, waarin indicatoren als werkloosheid, schooluitval en armoede beter zichtbaar worden. Hierdoor kan het college haar inspanningen de komende jaren gerichter inzetten.
Keizer Karel Park
Samen met collega-wethouder Peter Bot van Ruimtelijke Ordening gaat wethouder Raat (VVD) aan de slag om de balans te herstellen waar deze is verstoord. 'Bijzondere aandacht krijgen hierbij het Keizer Karelpark en het gebied rond de Carmenlaan. In Keizer Karelpark komt ruimte vrij door de verhuizing van de Parcivalschool en de Tweede Montessorischool. Rond de Carmenlaan is herontwikkeling aan de orde van zowel het braakliggende gebied als van bedrijfsgebouwen die hun functie verliezen. Dit geeft de mogelijkheid om in deze wijken de (economische en sociale) balans te verbeteren.'
Geurvlag
Volgens Raat is de opgave voor de komende collegeperiodes dat de woningvoorraad niet verslonst en dat eigenaren en corporaties, zoals Eigen Haard, investeren in de bestaande woningen. De grote opdracht is niet spectaculaire nieuwbouw, maar het opknappen en onderhouden van de bestaande wijken.
Wellicht minder opwindend voor wethouders of directeuren met ambities die 'hun geurvlag willen achterlaten' zoals Martin Sommer, politiek commentator van de Volkskrant, schreef op 4 oktober,' zegt Raat. 'Onlangs heeft het college afgesproken met Eigen Haard dat zij hun woningen aan de Parelvisserslaan, de Plesmansingel, de Lindenlaan en de Benderslaan gaan renoveren.'
Sociale huur
In Amstelveen zijn op dit moment circa 10.000 sociale huurwoningen van corporaties. Ongeveer 30 procent hiervan wordt bewoond door huishoudens met een hoger inkomen dan waar de sociale huur voor bedoeld is (inkomens tot 34.678,-). 'Scheefwonen kan de gemeente niet alleen oplossen.
Het college hoopt dat vanwege het rijksbeleid (toepassing van extra huurverhoging voor mensen die met een hoog inkomen in een sociale huurwoning zitten), de scheefheid kan worden teruggedrongen. We zien dat Amstelveen voldoende sociale huurwoningen heeft, alleen komen die tot op heden onvoldoende terecht bij de mensen die het nodig hebben,' zegt Raat.
Wachtlijsten
'Daarbij komt dat Amstelveen qua locatie, met het groen en alle goede voorzieningen, een populaire woonplaats is. Dit betekent dat er altijd meer dan gemiddeld vraag zal zijn vanuit de stadsregio naar sociale huurwoningen in Amstelveen. Wachtlijsten zullen pas opgelost worden als elke plek net zo aantrekkelijk is als Amstelveen,' besluit Raat.
Dit bericht verscheen ook op: Amstelveenweb, Zie ook wijziging in bouwplannen Westwijk Zuidwest.
De kritiek kwam snel op gang, toen bekend werd, dat Amstelveners met een bijstandsuitkering de hondencontrole uitvoeren. 'De gemeente bespaart geld, dat zal wel het werkelijke motief zijn', schamperde Piet van der Lende van de Amsterdamse Vereniging Bijstandsbond op RTV Amstelveen.
Ook de SP deed een duit in het zakje op hun site met het bericht: Ondermijnt wethouder Raat het recht op arbeid. Gelukkig denken de mensen zelf er heel anders over.
Zo vertelde gisteravond William Anthony op televisie, dat hij het belangrijk vindt om mee te doen voor de werkervaring en om bezig te zijn. ‘Want, of je nu kort, of lang in de bijstand zit, een werkgever zal vragen wat heb je gedaan in de periode. Het is altijd beter om te zeggen ik heb meegewerkt bij de hondenbelasting dan ik heb thuis gezeten’, aldus Anthony.
William Anthony heeft natuurlijk helemaal gelijk. Je moet kansen pakken en blijven investeren in jezelf. Daarom neem ik de kritiek voor kennisgeving aan. Wij luisteren liever naar de mensen zelf in plaats van organisaties als de bijstandsbond en SP. Ik vraag mij af wie zij vertegenwoordigen. In ieder geval niet de mensen die de schouders eronder willen zetten.
Deze week gaan Amstelveners met een bijstandsuitkering de jaarlijks controle op de hondenbelasting uitvoeren. Zo kunnen zij werkervaring op doen en bespaart het de gemeente geld. Ruim dertienduizend huishoudens krijgen controle.
Naast de controles kunnen de kandidaten een opleiding tot Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) volgen. Zo krijgen ze meer kans op een reguliere baan. De controleurs kregen maandagochtend uitleg over het werk. Identiteitspassen zijn aangemaakt en vandaag zijn de controles gestart.
Zelf heb ik ook meegelopen met onze mensen en Amstelveners reageren positief op de controles.
Veel mensen beginnen, en dat is begrijpelijk, vooral over de schietpartij in Westwijk waar een moeder gisteravond is overleden.
In de voorgaande jaren was de hondencontrole een effectief middel om het het aantal niet-betalers terug te dringen. Ook blijkt er een preventieve werking vanuit te gaan als mensen weten dat er gecontroleerd gaat worden. In totaal wordt er € 195.000 aan hondenbelasting opgehaald.
Vroeger werd er altijd een extern bureau ingehuurd die de hondenbelastingcontroles voor de gemeente uitvoerde. Dit kostte de gemeente voor de hondencontroles meer dan € 10.000 euro. Daarom is in overleg met collega Maaike Veeningen besloten dit te veranderen. Zo krijgen mensen in de bijstand kansen en bespaart het Amstelveen geld.
Bij een veldje in Westwijk hebben we deze week een heg geplant. Het gebeurt vaak genoeg dat er een bal de straat oprolt, waardoor er een onveilige situatie ontstaat. Buurtbewoners hebben deze situatie bij mij aangekaart. Als Amstelveners ideeën hebben, hoe het beter kan, laat het ons weten.
Goed nieuws, we krijgen al ons terug van Landsbanki. In 2008 verloor Amstelveen € 14.9 miljoen toen de IJslandse bank ten onder ging.
In 2011 ben ik op verzoek van onze advocaten twee keer naar IJsland geweest om rechtzaken bij te wonen. De rechtzaken hebben we gewonnen. Hierdoor kregen we voorrang bij het verdelen van de boedel. Uit de boedel heeft Amstelveen tot nu toe € 8.727.000 terug ontvangen.
Op woensdag 27 augustus werd duidelijk dat de Nederlandse overheid zonder overleg met gemeenten en provincie hun vordering op Landsbanki had verkocht. Vervolgens hebben de gemeenten en de provincie Noord-Holland waar Amstelveen mee samenwerkt besloten om hun openstaande vordering aan de markt aan te bieden.
Vandaag is bekend geworden dat de verkoop van de resterende vordering € 6.708.822,40 oplevert. In totaal komt er daarmee €15.436.000 naar Amstelveen. De advocaat-kosten zijn ruim € 400.000. Gelukkig komt er ook € 536.000 aan rente terug.
Hiermrr kunnen we nu dit dramatische dossier positief afsluiten. De les is dat, als je alleen voor de hoogste opbrengst gaat, je van een koude kermis thuis kan komen.
Met deze uitkomst kan de voorziening ( € 1.5 miljoen), die de gemeente getroffen had, bijna volledig vervallen. We kunnen het geld goed gebruiken om de reserves te versterken. Jarenlang kwam er veel geld binnen door de verkoop van grond, die tijd is voorbij. Amstelveen zal steeds meer een beheergemeente worden.
Amstelveen trekt op met andere gemeenten en de provincie, die ook een vordering hebben op Landsbanki. Deze zogenoemde Noord-Hollandgroep heeft een totale vordering van € 166 miloen. Graag bedank ik alle collega’s van de groep. Samen konden we de juridische strijd voeren die tot dit resultaat heeft geleidt. De Noord-Hollandgroep is mede tot stand gekomen dankzij mijn voorganger Frans Hellendall.
Prachtig item vanavond op RTVAmstelveen. Onderwerp: de discussie op AmstelveenDichtbij over de festivals in het Amsterdamse Bos. Vaak hoor je alleen maar kritiek. Alsof Amstelveen alleen een slaapstad zou zijn. Veel Amstelveners denken daar anders over.
‘In het item hoorde ik zinnen als: ‘Je moet daar niet over zeuren, mensen hebben plezier, dat is toch leuk’, en ‘ik woon hier vlakbij , ik hoorde wel wat, maar dan denk ik wat leuk’, aldus geïnterviewden.
Amstelveen wordt vaak neergezet als een slaapstad van Amsterdam waar niks kan. Dit klopt al lang niet meer. Dit weekend is er weer Amstelveen Culinair in het Stadshart. Daarbij is Het Oude Dorp inmiddels één van de leukste plekken in de regio met allerlei cafe’s, restaurants en cultuur. Natuurlijk moet er een goede balans blijven tussen belangen van omwonenden, horeca en bedrijven. Daar hoort tolerantie bij van iedereen. Na het item op RTVAmstelveen heb ik goede hoop dat het in Amstelveen wel goed komt (zie vanaf 7.21 minuut).
Dit interview over de toekomst van het Stadshart verscheen 25 juni in: AMSTELVEENDichtbij
Het college van B en W ziet kansen voor een uitbreiding van winkelcentrum Stadshart aan de oostelijke zijde, in de omgeving tussen V&D en lijn 5. ‘Daar liggen de meeste kansen en de ruimte,’ stelt wethouderHerbert Raat(VVD). ‘Maar ook aan de westzijde liggen mogelijkheden.’Momenteel worden weer voorzichtig verkennende gesprekken gevoerd tussen het gemeentebestuur en Stadshart-eigenaar Unibail-Rodamco (UR) over een mogelijke expansie van het winkelcentrum.
Niet reëel
Devorig jaar aangekondigde– en nabewonersprotestendirect weer afgeblazen – miljoenenuitbreiding, die ten koste moest gaan vanwoningen in de Schildersbuurt, is wat Raat betreft volledig van de baan. ‘Die optie is niet reëel en voor mij onbespreekbaar. Het zou zonde zijn daar nog energie in te steken.We willen simpelweg niet dat woningen in de Schildersbuurt worden gesloopt.
Dat geldt ook voor het politiebureau. Amstelveners moeten zich veilig voelen in hun eigen woning. Maar natuurlijk zien we als college wel degelijk de noodzaak voor een uitbreiding van het Stadshart. Het winkelcentrum is geen openluchtmuseum waar je niks mag veranderen: wij begrijpen ook dat er iets moet gebeuren en we hopen op dezelfde lijn als UR uit te komen.’
Raat vindt een vitaal Stadshart van levensbelang en is van mening dat een eventuele expansie ook in verbinding moet staan met de aanstaande vernieuwing van de A9 en de Amstelveenlijn. ‘Het zijn grote ontwikkelingen die belangrijk zijn voor een levendige lokale economie. Zonder een goede economie kunnen we straks ook zaken als groen en zorg niet meer betalen.’
Positief
Ondanks dat de relatie tussen Stadshart-eigenaar Unibail-Rodamco en gemeente Amstelveen lange tijd bekoeld was, staat wethouder Herbert Raat (VVD) dus positief tegenover een uitbreiding van het winkelcentrum. ‘Maar niet in de Schildersbuurt,’ aldus de wethouder.
Belangrijk
Raat: ‘Unibail Rodamco is een belangrijke speler in Amstelveen. Er zijn in het vorige proces fouten gemaakt, maar dat is wat mij betreft geweest: we moeten nu niet aan een dood paard blijven trekken.’ Hij is van mening dat aan de oostzijde, grofweg de omgeving van het Handelsplein (V&D, Kokusai, tram 5-halte Binnenhof) veel betere kansen liggen voor een uitbreiding, omdat daar bijvoorbeeld geen woningen afgebroken hoeven te worden. ‘Zeker met het oog op mogelijke nieuwe ontwikkelingen rond de Amstelveenlijn is dat een interessant ontwikkelgebied,’ zegt Raat.
Kansen
‘Maar naast UR zijn er meerdere partijen bij het Stadshart betrokken, bijvoorbeeld de eigenaar van het V&D-gebouw. Als alle partijen goed samenwerken liggen er veel kansen’, vindt Raat. ‘Kijk naar restaurant Kokusai. Veel mensen dachten dat het een moeilijk gebouw zou worden. Maar moet je nu zien: het zit elke avond stampvol. En binnenkort komt er ook een hotel; het is een nieuwe hotspot aan het worden in de gemeente.’
Zorgvuldig
Dat wil niet zeggen dat er aan andere zijdes van het Stadshart geen opties voor uitbreiding zijn. ‘Zolang er maar een uiterst zorgvuldig proces wordt gevoerd, met het grootste respect voor inwoners en ondernemers. We gaan mensen uit de Schildersbuurt niet uit hun huizen zetten,’ aldus Raat.
Bijenkorf
Ook zei Raat eerder al in een raadsvergadering dat hij graag de leegstand in het Congrescentrum aan het Sandbergplein (westzijde) opgelost wil zien, bijvoorbeeld door een vergroting van De Bijenkorf. ‘Daar werken we graag aan mee. Maar ook de kleinere lokale ondernemers verdienen nieuwe kansen en moeten volop waardering krijgen, want zij hebben het winkelcentrum uiteindelijk groot gemaakt.’
Politiebureau
Volgens Raat is een grotere, meer aansprekende entree aan de westzijde (omgeving busstation) ook niet uitgesloten. Maar de sloop van het politiebureau is wat Raat betreft niet aan de orde: ‘Bureau Noord vervult een cruciale rol in de veiligheid van Amstelveen. Dat bureau staat daar prima, midden in het centrum. Dat moeten we daar vooral niet weghalen,’ benadrukt hij tot slot.
We laten een onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar de aanbesteding van Welzorg. Op papier zag het er prachtig uit in de praktijk is het een puinhoop.
‘Welzorg brengt u verder’, volgens hun eigen reclamefilmpje. In Amstelveen hebben we daar tot nu toe bitter weinig van gemerkt. Vorig jaar heeft het bedrijf met de gemeente een overeenkomst gesloten voor het verstrekken van hulpmiddelen zoals rolstoelen. Levertijden worden niet gehaald en er zijn veel klachten over de service van de reparaties. Bij toekomstige aanbestedingen wil ik problemen zoals nu bij Welzorg zo veel mogelijk voorkomen.
Dit is vooral belangrijk omdat we miljoenen gaan uitgeven vanwege de decentralisaties van overheidstaken naar gemeenten. Iedere gemeente in Nederland moet zelf zorgtrajecten in gaan kopen en voor Amstelveen is hier voor Wmo gerelateerde zorg een bedrag van ongeveer 23 miljoen euro meegemoeid. Hier bovenop komen nog miljoenen voor jeugdzorg en de participatiewet.
Voor het onderzoek heb ik onder andere Hugo Hazeweijer benaderd. Hij is Amstelvener, onafhankelijk en deskundig. De conclusies uit het onderzoek betrekken we bij toekomstige inkoop. Als Amstelveners klachten hebben laat het weten want dan kunnen we er achteraan. Op RTV-Amstelveen vorige week gevraagd om me te mailen:h.raat@amstelveen.nl
Opeens stonden er prachtige tulpen in een gemeentelijk plantsoentje op de hoek van de straten Westhoven en Wedderborg in Westwijk. Wie heeft dit geregeld vroegen we ons af?
Buurman Vincent, een man met ‘groene vingers’ en een prachtige tuin bleek de ‘tuinman’ die het plantsoen opfleurde. Hij vertelde me dat hij graag een stukje grond wil kopen of beheren. Dat komt goed uit omdat we in ons politiek akkoord hebben afgesproken om initiatieven van inwoners ruimte te geven. Daar waar mogelijk kunnen inwoners een stukje gemeentegrond aankopen en betrekken bij hun tuin. Toen ik dit vertelde aan bbA-collega Peter Bot en verantwoordelijk voor groen was hij meteen enthousiast. Volgende week gaan we naar Vincent en bespreken we wat we kunnen doen voor hem, wordt vervolgd..
UPDATE 12 mei: Vrijdag was Peter Bot in onze straat om met bewoners over hun intiatieven te praten. Inmiddels loopt het storm op het Raadhuis met Amstelveners die vragen hebben over de mogelijkheden, leuk.
Gisteravond is het nieuwe college van B&W geïnstalleerd in Amstelveen. Samen met Maaike Veeningen (D66), Peter Bot (bbA) en Jeroen Brandes (PvdA) mag ik weer vier jaar aan de slag. Voor mij is het een grote eer om nog een periode wethouder te mogen zijn.
Dat het niet makkelijk zal worden weten we, maar als je polulair wil worden moet je niet de politiek ingaan. Politiek is keuzes maken en dan kun je nooit iedereen tevreden stellen. Ik ben in ieder geval van plan om te blijven uitleggen waar we tegenaan lopen. Dus niet alleen goed nieuws, maar ook problemen. Vervolgens kijken we naar de opties en kiezen we voor een oplossing.
Vandaag het eerste probleem op tafel als nieuw wethouder Gemeentelijk Vastgoed. Onze inspecteur Handhaving heeft geconstateerd dat brandmaatregelen in de schouwburgniet helemaal op orde zijn.
De gemeente is eigenaar van de schouwburg en dus zijn wij verantwoordelijk voor de brandveiligheid. Daarom heb ik beide afdelingen aan tafel geroepen. Binnen drie weken (er is gelukkig geen acuut gevaar) moet er een inventarisatie liggen en een kostenraming.
Vervolgens zullen wij doen wat een eigenaar behoort te doen. Vanzelfsprekend informeren we dan ook de gemeenteraad over de te nemen stappen. Fijn, we zijn weer begonnen, wordt vervolgd… UPDATE 30 mei: het kost € 90.000 om zaak op orde te brengen.
Vandaag presenteren we ons politiek akkoord voor 2014-2018: Ruimte voor Amstelveen. Met D66, bbA en de PvdA hebben we het akkoord gesloten. Samen vertegenwoordigen we 24 van de 37 raadzetels.
Met Maaike Veeningen (D66) en later ook met Peter Bot (bbA) en Jeroen Brandes (PvdA) ben ik meteen na de verkiezingen van 19 maart aan de slag gegaan om een nieuw college van B&W te formeren. Volgende week dinsdag wordt het akkoord besproken in de gemeenteraad.
De VVD blijft in Amstelveen overeind. Negen zetels hadden we en houden we. Hiermee zijn we een postieve uitzondering ten opzichte van veel andere gemeenten. In bijna heel Nederland ging de VVD hard onderuit. Dankzij de inzet van ons VVD-team is dat Amstelveen gelukkig bespaard gebleven. Felicitaties zijn er natuurlijk voor de winnaars D66, OCA en SP, en dank aan alle andere partijen voor een goede campagne. Nu gaan we weer aan de slag om een goed college te vormen.
Update: Onderhandelingen voor nieuw college van B&W gestart. VVD en D66 nemen het initiatief. Zie: AmstelveenBlog en het Amstelveens Nieuwsblad.
Nog één week naar de verkiezingen. Het Amstelveens Nieuwsblad vroeg elke lijsttrekker naar de favoriete plek. Voor mij is dat het Amsterdamse Bos, de achtertuin van Amstelveen. Drie jaar geleden rookte ik nog iedere dag.
Gelukkig heeft deze verslaving plaats gemaakt voor een uur wandelen met de honden in het bos. Een prachtige en fijne plek om even te ontsnappen aan alle hectiek van de politiek en campagne. Zo hadden we dit weekeend onze ministers van defensie Jeanine Hennis-Plasschaert en van veiligheid en justitie, Ivo Opstelten te gast in Amstelveen. Zie AmstelveenWeb.
voor een verslag en AmstelveenDichtbij voor 10 vragen aan ...Herbert Raat.
Vandaag is onze campagnefilm gepresenteerd. De aanpak van overlast, nieuwe scholen voor onze kinderen, ruimte voor ondernemers in het Oude Dorp en een schaatsbaan voor Amstelveen zijn de onderwerpen.Tot de verkiezingen 19 maart te zien op RTV Amstelveen.
Vanochtend is er in een chique bungalow aan de Kringloop 100 een hennepplantage ontmanteld. De huur van de bungalow was € 2500 per maand. Omdat ik al eerder wist dat er gedoe was over deze woning ben ik even gaan kijken. Verbijsterend, wat een puinhoop.
De eigenaar kreeg waarschijnlijk makkelijk zijn geld, maar zit nu met een uitgeleefd pand. Mensen in de wijk, die ik sprak, zijn opgelucht over het ingrijpen van de politie Amstelveen en burgemeester Fred de Graaf. Zeker in woonwijken is de teelt van hennep zeer (brand) gevaarlijk. Ook ontwricht zo'n pand met allerlei rare types het veilige buurtgevoel. We hebben in Amstelveen extra geld uitgetrokken om te controleren op 'rare bewoning'. Dit blijft wat mij betreft de volgende collegeperiode ook een prioriteit bij de gemeentelijke handhaving.
Voor de crisis werden huizen verkocht met de nodige winst. Nu zie je dat mensen vaker hun bezit verhuren omdat ze geen verlies willen maken, na bijvoorbeeld een echtscheiding. Ook de eigenaar van dit pand vroeg een pittige prijs, maar zit nu met een uitgeleefde woning.
Zie ook: AmstelveenDichtbij, AmstelveenBlog; AmstelveenWeb,AT5,
Vandaag mag ik de expositie ’10 years after’ van Heidi Wallheimer, in Het Oude Raadhuis van Aalsmeer openen. Toen we in 2004 in Westwijk kwamen wonen was Heidi onze overbuurvrouw. Ze vroeg of ze onze dochters mocht fotograferen voor een kunstproject. Een paar weken later hing het resultaat onder de titel: ‘Kinderen van de overkant’, in het Atelier aan de Van Weerden Poelmanlaan. De foto’s waren een grote verrassing voor ons, zo prachtig en heftig. Heidi was er in geslaagd het karakter van (onze) kinderen in de foto’s te vangen. Nu is er een vervolg. Wie weet groeit het uit tot zoiets als de Up Series van Michael Apted. In de Up Series worden 14 kinderen gevolgd vanaf 1964 en elke zeven jaar is er een verslag van. Het werk van Heidi verdient het en wie weet is staan we over 10 jaar weer in Amsteveen.
Vrijdagmiddag presenteerde wij ons verkiezingsprogramma ‘Voor Amstelveen’aan de pers in The WineKitchen in het Oude-Dorp. We beloven Amstelveen geen ‘gouden bergen’. Wel zorgen we ervoor dat Amstelveen een plaats is en blijft waar je graag wilt wonen en ondernemen. Een plaats waar je (klein) kinderen goed kunt laten opgroeien. En mocht je hulp nodig hebben en je kunt het niet alleen, dan is de gemeente er als vangnet.
Het oude bejaardenhuis de Olmenhof in de wijk Groenelaan wordt opgeknapt voor jongerenhuisvesting. Goed nieuws. Vorig jaar was ik zeer teleurgesteld in de eigenaar Woonzorg Nederland dat ze het pand zo lieten verloederen. Gelukkig gaan ze er nu echt mee aan de slag en daar ben ik blij mee, voor de buurt en Amstelveen. En speciale dank aan dé Erik van Leeuwen van Woonzorg Nederland omdat ik weet dat hij er echt zijn schouders heeft ondergezet om dit te bereiken.
Vandaag staan er twee pagina’s in NRC Handelsblad geschreven door journalist Ingmar Vriesema. Onderwerp: het kabinetsplan om iets terug te doen voor je uitkering. Uiteraard is er kritiek. Van de VNG, van de FNV, van een hoogleraar uit Groningen, Gijsbert Vonk en Alexa Corra onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Toch ben ik blij met dit plan van het kabinet. Waarom? Omdat ik vind dat het niet meer dan normaal is dat je iets terugdoet voor de samenleving. Voor de tekst van het artikel zie hieronder:
Iets terug doen voor uitkering lijkt soms op een taakstraf
Het kabinet wil dat gemeenten vanaf juli bijstandsgerechtigden verplicht aan het werk zetten. Niet meer dan normaal of riskant plan?
Amsterdam. Amstelveen, drie winters geleden. Er lag sneeuw. Zoveel sneeuw, dat er een tekort aan mankracht was om de gladheid te bestrijden. En dus bedacht VVD-wethouder Herbert Raat een ludieke actie. Hij trommelde negen bijstandstrekkers op om sneeuw te ruimen. Konden ze mooi iets terugdoen voor de maatschappij. Drie kwamen er opdagen. Jonge vrouwen waren het. Ze trokken een oranje hesje aan, pakten een sneeuwschop, en maakten een paar gladde straten en bruggen weer begaanbaar. „Het werd een heel leuke dag”, zegt Raat, „en de vrouwen hebben keihard gewerkt.”
Tot tevredenheid van wethouder Raat vindt zijn ludieke plan navolging in heel Nederland. Niet voor een handvol bijstandsgerechtigden, maar voor alle 400.000. Het kabinet wil hen vanaf juli verplichten om – naast hun verplichte reïntegratietraject gericht op terugkeer naar de arbeidsmarkt) – een ‘maatschappelijk nuttige tegenprestatie’ te laten verrichten. Als ruildienst voor het ontvangen van een bijstandsuitkering. Het principe van de wederkerigheid – voor wat hoort wat – sluit beter aan bij „een meer participerende samenleving”, schrijft het kabinet in de toelichting bij het wetsvoorstel, dat wacht op behandeling in de Tweede Kamer.
De verplichte tegenprestatie is niet nieuw: al sinds 2012 mogen gemeenten de maatregel aan bijstandstrekkers opleggen. Maar vanaf juli zijn gemeenten verplicht om dat te doen. De bijstandsgerechtigden zullen moeten meedraaien in de stadsreiniging, in de plantsoenendienst, in buurtcentra, in de vuilophaal. Weigeren zij dienst, dan legt de gemeente hun een sanctie op, zoals het tijdelijk stopzetten van de bijstandsuitkering (640 euro per maand voor een alleenstaande, 1.286 euro voor een samenwonend stel).
Riskant plan
Alex Corra, onderzoeker aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, noemt het plan „riskant”. „Het draait niet om de reïntegratie van bijstandsgerechtigden, maar om het tonen aan de buitenwereld dat zij iets terugdoen.” Pakt een gemeente de uitvoering van zo’n tegenprestatie te voortvarend aan, dan valt volgens Corra het verschil met een taakstraf weg. „Ik ken een gemeente die een man in de bijstand grofvuil liet ophalen met een bakfiets. Zijn kinderen werden op school gepest omdat hun klasgenoten dachten dat hij een taakstraf aan het uitvoeren was.” Het plan heeft twee gezichten, zegt Corra: „Dwang kan uitkeringsgerechtigden stimuleren om hun beperkingen te overwinnen. Maar is de gemeente te dwingend – ‘hier, een bezem’ – dan lijkt het meer op een straf voor een toch al kwetsbare groep in onze samenleving.” De Volkskrant berichtte onlangs over Amsterdamse bijstandsgerechtigden die dossierpagina’s moesten tellen, of nietjes uit paperassen moesten halen – soms een half jaar of negen maanden lang. Sommigen van hen repten over een „strafexercitie”.
Sobere arbeid
De verplichte tegenprestatie komt bovenop het reïntegratietraject dat bijstandsgerechtigden nu al moeten doorlopen, en dat begint met het zogenoemde ‘Work First’. Dit is sobere arbeid voor twee of drie maanden, te verrichten meteen na het belanden in de bijstand. Dozen vouwen, kruiden inpakken, parkbankjes in elkaar schroeven. Zo kan de gemeente ‘diagnosticeren’ wat het ‘arbeidsvermogen’ van bijstandsgerechtigden is: of zij op tijd komen, of ze kunnen omgaan met gezag, of ze het werk doen zoals het moet. Work First is ook bedoeld om burgers af te schrikken, hen te weren uit de dure bijstand. Ook daarom is het arbeidsregime van Work First sober en streng.
Volgens Corra bestaat er een groot gevaar: dat gemeenten straks dat sobere Work First-regime loslaten op de verplichte tegenprestatie. „De strengheid van Work First is te verdedigen. Er zit een diagnostisch doel achter, en Work First duurt maar twee of drie maanden. Maar hoe lang duurt straks de tegenprestatie? Het wetsvoorstel is daar onduidelijk over.” Het gevaar bestaat dat mensen vanaf juli oeverloos saaie klusjes moeten uitvoeren. Corra: „Ik vermoed dat dat nu gaande is bij die Amsterdamse bijstandsgerechtigden.” Bijna de helft van de gemeenten die de tegenprestatie na 2012 al zijn gaan opleggen, houdt een gemiddelde duur voor de tegenprestatie aan van meer dan een half jaar, blijkt uit recent onderzoek van de Inspectie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ook gebruiken de meeste gemeenten de tegenprestatie om burgers te ontmoedigen de bijstand in te gaan. Dat is opvallend, want ‘afschrikken’ noemt het kabinet niet als doel van de verplichte tegenprestatie.
Recht versus plicht
Gijsbert Vonk, hoogleraar sociale zekerheidsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, zegt dat het wetsvoorstel zich vooral uitlaat over de plichten van mensen in de bijstand, niet over hun rechten. „Het kabinet stelt geen maximum aan de duur van de tegenprestatie. En ook over het recht om het verrichten van de tegenprestatie te weigeren, is het kabinet vaag. Wat als de bijstandsgerechtigde het werk te vernederend vindt? Wat als de tegenprestatie indruist tegen zijn geloofsovertuiging? Het kabinet is hier vaag over.” Volgens Vonk zet het kabinetsplan de deur „wagenwijd” open voor „revanchepraktijken”. „Zo van: die bijstandstrekkers moeten maar eens voelen dat ze leven van belastingcenten.”
Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ontbreekt het gemeenten aan „menskracht” om de maatschappelijke tegenprestaties te organiseren, en om er goed op te handhaven. Ook FNV is kritisch over het wetsvoorstel, net als Divosa – de vereniging van gemeentelijke managers op het terrein van participatie en werk.
De Amstelveense wethouder Herbert Raat juicht het kabinetsplan juist toe. „Het werd de hoogste tijd. Als je geld krijgt van de samenleving, is het niet meer dan normaal dat je iets terugdoet.” Raat ziet de kritiek op de maatregel als een „pavlovreactie”. Hij vindt: zelfs als de tegenprestatie een geestdodende klus lijkt, dan nog overheerst de positieve kant van werk. „Het hebben van collega’s, bijvoorbeeld. Dat praatje bij de koffieautomaat, dat is zo belangrijk.”
.jpg)
